Wanneer er ergens investeringen worden gedaan, bijvoorbeeld voor de aanleg van bedrijventerreinen, vliegvelden, havens, winkelcentra of recreatieparken, zijn het niet alleen goedwillende ondernemers en burgers die hier baat bij hebben. Ook criminelen profiteren van de economische kansen die ontstaan. Dit roept voor de provincie Flevoland, maar breder ook andere partijen, de vraag op hoe aandacht te hebben voor deze ‘schaduwkant’ van het wenkend perspectief. In dit essay wordt stilgestaan bij die andere kant van ruimtelijke ontwikkeling, een van ondermijnende criminaliteit, en de uitdagingen en bedreigingen die zich op dat vlak aandienen wanneer het gaat om regionale bedrijvigheid.

Checklist ondermijningsproof

Concreet krijgt die aandacht vorm in een ondermijningsparagraaf als onderdeel van de Regio Deal Noordelijk Flevoland. Samen met gemeenten en andere partijen ontwerpt de provincie Flevoland een checklist om de nieuw aan te leggen bedrijventerreinen ‘ondermijningsproof’ te maken: al bij het ontwerp van de bedrijventerreinen worden maatregelen genomen om mogelijke ondermijning in de toekomst tegen te gaan. Een interessante keuze, omdat het kan worden beschouwd als een bewuste interventie. Maar, wanneer het verkeerd wordt gebruikt, kan het juist een averechts effect hebben. Dan is de checklist niet het instrument dat helpt om ondermijning tegen te gaan, maar het in de hand werkt doordat het blinde vlekken veroorzaakt en de suggestie kan wekken dat daarmee alle risico’s zijn afge­dekt en een (kritisch) gesprek erover in de kiem smoort.

• Ondermijningsbewustzijn (NSOB)