Fraude
Van bankrekeningfraude tot hulpvraagfraude
Op deze pagina worden enkele vormen van fraude toegelicht, waar burgers, bedrijven of instellingen binnen jouw gemeenten (of als gemeente zelf) slachtoffer van kunnen worden.
Acquisitiefraude
Deze vorm van fraude wordt ook wel advertentiefraude genoemd. Fraudeurs doen zich voor als uitgeverij, advertentie- of adviesbureau. Vervolgens werven zij opdrachten voor advertenties bij ondernemers. De fraudeur heeft niet als doel een advertentie te plaatsen, maar de handtekening van de ondernemer te ontfutselen door middel van een overeenkomst. Tot slot eist hij een betaling. Een iets andere aanpak zijn de spooknota’s die door fraudeurs naar ondernemers worden gestuurd. Dat zijn aanbiedingen die eruit zien als facturen. De fraudeur hoopt in dit geval dat de drukte van de administratie ervoor zorgt dat de factuur (voor nooit geleverde diensten) voldaan wordt.
Datingfraude
Bij datingfraude wordt er via een datingwebsite of -app contact gelegd met het potentiële slachtoffer. Weken, soms maanden, na een innige romance wordt er om een geldbedrag gevraagd. Deze vorm van fraude zorgde er in 2020 voor dat 40-plussers gemiddeld 17.000 euro verloren als ze in de fuik liepen van een dateoplichter.
In december 2020 is het CCV, samen met verschillende partijen, een datingfraudecampagne gestart. Wil je meer informatie of tips om een dateoplichter te herkennen? Bekijk de campagnepagina van het CCV over datingfraude.
Faillissementsfraude
Deze vorm van fraude wordt gepleegd voorafgaand, tijdens of door middel van het failliet (laten) gaan van een rechtspersoon of natuurlijk persoon. Een ondernemer die failliet dreigt te gaan en wil voorkomen dat zijn bezittingen worden gebruikt om schulden af te lossen, kan bijvoorbeeld vóór de faillietverklaring snel alles van waarde uit het bedrijf weghalen of enkele schuldeiser betalen zodat er niets over is voor de rest.
Ook komt het voor dat een onderneming alleen wordt opgezet om verbintenissen aan te gaan die niet betaald worden. Geleverde goederen worden snel doorverkocht, zonder betaling aan de leverancier. Dit betreft een vooropgezet plan om vervolgens faillissement aan te vragen of uit te lokken om schulden niet te hoeven betalen of zakelijk verplichting niet na te komen.
Wil je weten hoe het bedrijfsproces van iemand die faillissementsfraude pleegt eruit ziet, welke indicatoren op deze vorm van fraude wijzen en welke partijen barrières kunnen opwerpen om faillissementsfraude tegen te gaan? Maak dan een account aan op barrieremodellen.nl en bekijk het barrièremodel faillissementsfraude.
Fraude met betaalproducten
Fraude met betaalproducten kent vele vormen, waaronder bankrekeningfraude. Bankrekeningfraude is een vorm van witwassen. Criminelen ronselen mensen (vaak jongeren) om hun bankrekening, betaalpas en/of pincode af te staan. Daarna wordt de rekening misbruikt voor het witwassen van crimineel geld. De mensen die hiervoor hun bankrekening afstaan worden ook wel ‘geldezels’ genoemd. Een geldezel sluist bewust of onbewust geld van criminelen door naar zijn eigen bankrekening en maakt dat geld over naar een andere (buitenlandse) bankrekening. Ook komt het voor dat het overgemaakte geld zelf wordt opgenomen. Of dat een crimineel het geld laat opnemen met zijn pinpas door een geldezel. Voor deze diensten ontvangt de geldezel vaak een financiële vergoeding.
Fraude met kilometertellers
Het opwaarderen of afwaarderen van de kilometerstand in voertuigen is een vorm van fraude. Zo wil de fraudeur onrechtmatig voordeel behalen door hiermee onder andere de verkoopwaarde van het voertuig te verhogen of de invoerheffingen/verzekeringspremie te verlagen.
Fraude in de zorg
Fraude in de zorg heeft verschillende vormen, zoals personen die zich onrechtmatig gelden toe-eigenen die bedoeld zijn voor de behandeling van een patiënt. Bijvoorbeeld fraude met Persoonsgebonden Budget (PGB).
Daarnaast kunnen artsen/paramedici/ziekenhuizen niet-uitgevoerde behandelingen in rekening brengen. Ook dat is een vorm van fraude.
Wil je weten hoe het bedrijfsproces van iemand die PGB-fraude pleegt eruit ziet, welke gelegenheden deze vorm van fraude mogelijk maken, welke signalen je kunt oppikken en welke partijen barrières kunnen opwerpen om PGB-fraude tegen te gaan? Maak dan een account aan op barrieremodellen.nl en bekijk het barrièremodel PGB-fraude.
Hulpvraagfraude
Hulpvraagfraude komt voornamelijk voor via WhatsApp, maar ook via andere sociale media of e-mail. Bij deze vorm van fraude doen oplichters zich voor als een zoon/dochter, of ander familielid:
- De oplichter stuurt het slachtoffer (meestal één van de ouders) een berichtje met dat hij:
- Een nieuw nummer heeft
- Financiële hulp nodig heeft
- Dat het dringend is.
- Dan volgt een betaalverzoek.
- Reageert het slachtoffer op het betaalverzoek, dan kan de oplichter een hoop geld buit maken.
Via sociale media zoeken oplichters persoonlijke informatie (foto’s, uitspraken, hobby’s, etcetera) om de afzender zo echt mogelijk te doen lijken. Het familielid, de vriend of de bekende die wordt gekopieerd is zich vaak zelf van geen kwaad bewust.
Internetoplichting
Internetoplichting is een breed begrip. Oplichters bieden op online handelsplaatsen (zoals Marktplaats of Speurders) producten aan, maar na betaling van de koper (het slachtoffer) worden deze niet geleverd. Of het slachtoffer ontvangt kapotte producten of nepproducten. Internetoplichting kan ook plaatsvinden via zogeheten ‘nepwebwinkels’ of sociale media, zoals Facebook en Instagram.
Identiteitsfraude
Bij identiteitsfraude maken fraudeurs opzettelijk misbruik van persoonsgegevens of identiteitspapieren. Ze kopen bijvoorbeeld op naam van iemand anders spullen zonder te betalen. Ook kunnen ze een bankrekening openen of een creditcard (lening) aanvragen op naam van iemand anders (zie ook fraude met betaalproducten). Identiteitsfraude kan ook voorkomen onder jongeren en jongvolwassenen, als zij een ID-kaart lenen of uitlenen aan een vriend(in), of deze vervalsen.
Het aantal meldingen van burgers van (mogelijke) identiteitsfraude:
| JAAR | Meldingen ID-fraude |
| 2019 | 4142 |
| 2018 | 3249 |
| 2017 | 2915 |
| 2016 | 1677 |
| 2015 | 759 |
(Bron: Cijfers van CMI – RvIG)
Kamerverhuurfraude
Kamerverhuurfraude kan op verschillende wijze voorkomen. De oplichter kan een willekeurige foto online plaatsen met een nepadres en vervolgens aan geïnteresseerde studenten bemiddelingskosten vragen. De student betaalt deze kosten, maar vervolgens hoort die niets van de oplichter. De student heeft kosten gemaakt, maar krijgt de beloofde kamer niet.
Een andere methode is dat geïnteresseerde studenten wel worden uitgenodigd voor een bezichtiging en vervolgens worden ‘uitgekozen’ als huurder. Zij tekenen een huurcontract met de oplichter en betalen de borg. Maar dan blijkt dat de kamer al door iemand anders gehuurd is.
Ook komt het voor dat aanbieders van de kamers aangeven dat zij in het buiteland wonen. Om vertrouwen te wekken vragen zij om kopietjes van paspoorten te wisselen. Op die manier beschikken zij nu over identiteitsgegevens die zij kunnen misbruiken (zie ook identiteitsfraude).
Phishing/smishing/vishing
Phishing, smishing of vishing wordt door fraudeurs ingezet om fraude te plegen met betaalproducten. Via WhatsApp, valse e-mails, sms-berichten of via de telefoon ‘vissen’ fraudeurs naar een kopie van je paspoort/bankpas, inlogcode voor internetbankieren of de pincode van je bankpas/creditcard. Met deze gegevens misbruiken ze vervolgens je identiteit, betaalpas en/of bankrekening. Het slachtoffer ondervindt hier schade aan doordat een (groot) bedrag van zijn rekening wordt afgeschreven. Of dat zijn identiteit wordt misbruikt om creditcards of leningen af te sluiten.
Vastgoedfraude
Fraude met vastgoed komt voor als illegale (onder)verhuur, uitbuiting van huurders, of mensen die onder druk gezet worden om hun woning aan derden te verhuren. Ook kan gedacht worden aan het aankopen van een pand met crimineel vermogen of crimineel vermogen gebruiken voor een verbouwing. Als het pand, dat is opgeknapt met crimineel (zwart) geld, wordt verkocht, dan kan de eigenaar legaal (wit) geld terugverdienen bij de verkoop.
Wil je weten hoe het bedrijfsproces van iemand die vastgoedfraude pleegt eruit ziet, welke gelegenheden deze vorm van fraude mogelijk maken, welke signalen je kunt oppikken en welke partijen barrières kunnen opwerpen om vastgoedfraude tegen te gaan? Maak dan een account aan op barrieremodellen.nl en bekijk het barrièremodel vastgoedfraude.
Voorschotfraude (o.a. datingfraude)
Bij voorschotfraude maakt de oplichter een ‘belofte’ aan het slachtoffer over een toekomstige winst/erfenis/liefdesrelatie. Met als doel het slachtoffer zoveel mogelijk geld te laten betalen in afwachting van deze belofte.
Een voorbeeld van voorschotfraude is datingfraude:
- Er wordt door de oplichter via een datingapp/website contact gelegd met een potentieel slachtoffer.
- Er ontstaat een internetromance.
- Dan zegt de oplichter in geldproblemen te zijn. Hij vraagt het slachtoffer om geld over te maken en belooft dit terug te betalen.
- Het slachtoffer maakt het geld over. Maar het geldbedrag (de lening) wordt vervolgens nooit terugbetaald.
Vaak gaat het in het begin om kleinere bedragen die vervolgens steeds hoger worden. Meestal kennen dader en slachtoffer elkaar alleen online en hebben ze elkaar nooit in het echt gezien.