Onderzoek criminele gebouwen

Het Wetenschappelijk Onderzoek en Documentatiecentrum (WODC) deed onderzoek naar het gebruik van panden in Nederland voor criminele activiteiten. Het onderzoek heeft in kaart gebracht op welke wijze vastgoed wordt gebruikt voor ondermijnende activiteiten, zoals de productie, handel en opslag van drugs. Ook werd vastgesteld in welke omvang dit naar schatting gebeurt. De onderliggende vraag is of particuliere eigenaren en woningcorporaties voldoende wettelijke instrumenten hebben om ervoor te zorgen dat ze hun eigendom niet aan personen met malafide intenties verhuren. De uitkomsten staan in het rapport Criminele gebouwen – De faciliterende rol van woningen & bedrijfsruimtes bij ondermijnende criminaliteit in Nederland.

Conclusie

Naar schatting werden in 2019 in Nederland ongeveer 50.000 woningen en bedrijfsruimten gebruikt om ondermijnende criminaliteit te faciliteren. Dat is jaarlijks ongeveer 0,5% van de woningen en bedrijven. Ongeveer 80% van de gebruikte ruimten betreft woningen.

De onderzoekers concluderen dat er in Nederland niet zozeer een tekort is aan wettelijke mogelijkheden om te voorkomen dat een woning of bedrijfsruimte aan iemand met verkeerde intenties wordt verhuurd.

Het is volgens hen eerder van belang om als potentiële verhuurder minder naïef te zijn en goed te controleren met welk soort huurder men in zee gaat. De oplossing ligt volgens de onderzoekers daarom niet in nieuwe instrumenten. Het beter benutten van de bestaande mogelijkheden zou voldoende soelaas moeten kunnen bieden.

De onderzoekers hebben indicatoren vastgesteld die wijzen op (mogelijk) misbruik van vastgoed. Enerzijds zijn dit preventieve indicatoren, die wijzen op de intentie om woon- en bedrijfsruimtes te verwerven voor ondermijnende criminele activiteiten.

Anderzijds zijn het repressieve indicatoren die erop wijzen dat woon- en bedrijfsruimtes al daadwerkelijk worden gebruikt voor ondermijnende criminele activiteiten. Deze concrete signalen kunnen te goeder trouw handelende verhuurders voor het afsluiten van een huurovereenkomst wijzen op een foute huurder.

Ook kunnen indicatoren een verhuurder erop wijzen dat de huurder het pand gebruikt voor ondermijnende, criminele activiteiten. Daarnaast rapporteren de onderzoekers indicatoren die kunnen worden benut om het risico op wijkniveau te beoordelen. 

Download

Het rapport Criminele gebouwen – De faciliterende rol van woningen & bedrijfsruimtes bij ondermijnende criminaliteit in Nederland, kan worden gedownload op de website van het WODC.