Submenu

Drugscriminaliteit
Kenniskring
Drugsfenomenen
Drugssoorten
- Lachgasverbod
Bevoegdheden
Artikel 13b Opiumwet
Beoordelingskader artikel 13b Opiumwet
Stappenplan artikel 13b Opiumwet
Juridische uitspraken artikel 13b Opiumwet
Bestuursrechtelijke maatregelen
Communicatiemiddelen
Samenwerken
Onderzoeksrapporten
Documenten
Nieuws

Drugssoorten

In de Opiumwet staan alle regels over drugs. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen:

harddrugs (lijst I)
softdrugs (lijst II).

De 2 lijsten maken het mogelijk verschillende regels te stellen voor soft- en harddrugs. Door het onderscheid zijn de markten van softdrugs en harddrugs van elkaar gescheiden. Harddrugs zijn in Nederland verboden. De verkoop van softdrugs in coffeeshops wordt in Nederland onder strikte voorwaarden gedoogd.

Hieronder staat een opsomming van vaak voorkomende drugssoorten, onderverdeeld in softdrugs, harddrugs en overige drugssoorten.

Softdrugs

Lachgas

Lachgas is een kleurloos, zoet geurend en zoet smakend gas. De werkzame stof is di-stikstofmonoxide (N2O). Het is verkrijgbaar in lachgaspatronen (voor bijvoorbeeld slagroomspuiten) en in grote gasflessen. Het gas wordt in een ballon gespoten. De gebruiker ademt in en uit in de ballon. Het inademen van lachgas zorgt voor een tijdelijk zuurstoftekort in de hersenen. Gebruikers ervaren een korte, sterke roes die ongeveer 1 tot 5 minuten duurt.

Het kabinet heeft lachgas per 1 januari 2023 op lijst II van de Opiumwet geplaatst en daarmee is recreatief gebruik van lachgas verboden. Onafhankelijke wetenschappers hebben namelijk vastgesteld dat het gebruik van lachgas een risico vormt voor de volksgezondheid en het tot overlast en verkeersongevallen leidt. De ‘eigenlijke’ toepassingen van lachgas, zoals in de zorg, technische industrie en horeca, worden van het verbod uitgezonderd.

Meer informatie:

CCV-pagina over het lachgasverbod
Per 1 januari 2023 verbod op lachgas
Risicobeoordeling lachgas door Coördinatiepunt Assessment en Monitoring nieuwe drugs [CAM]

Paddo’s/truffels

Paddo’s zijn paddenstoelen die in de natuur voorkomen. Er zijn verschillende soorten paddo’s, vers en gedroogd. Truffels zien er knobbelig uit en zijn eigenlijk de bron van een paddenstoel. Ze groeien onder de grond en uiteindelijk komen er boven de grond paddenstoelen uit voort. Ze bevatten dezelfde werkzame stoffen: psilocybine en psilocine. Paddo’s en truffels worden doorgaans gegeten. Er kan ook soep of thee van gemaakt worden. In gedroogde vorm zijn ze te roken. Ze hebben een hallucinerend, bewustzijnsveranderend effect.

Andere namen voor paddo’s zijn magic mushrooms, shrooms, psylo’s, kaalkopjes, Mexicaanse, Hawaiaanse.

Andere namen voor truffels zijn sclerotia, tripknollen en philosophers stones.

De werkzame stoffen psilocybine en psilocine staan op lijst I van de Opiumwet. Paddo’s zelf staan op lijst II. Truffels staan niet in de Opiumwet genoemd. Truffels zijn daarom legaal te koop in smartshops.

Qat

Qat is een plantaardig product. Het is afkomstig van de plant Catha Edulis Forsk. Qat is verkrijgbaar in bundeltjes van takjes met bladeren en zit soms verpakt in een bananenblad. Qatbladeren lijken op laurier. De werkzame stoffen van qat zijn cathinon, cathine en norefedrine. Qat wordt gekauwd als de bladeren vers zijn. Van de gekauwde bladeren wordt een soort bolletje gemaakt dat aan de binnenkant van de wang wordt gehouden. Het sap dat vrijkomt wordt doorgeslikt. Er kan ook thee van worden gezet. Qat heeft een stimulerend, oppeppend en opwekkend effect. De werkzame stof cathinon lijkt op amfetamine, maar is milder qua werking.

Andere namen voor qat zijn khat, quat, chat, catha, tschat en miraa.

De stof cathinon staat op lijst I van de Opiumwet. Cathine staat op lijst II van de Opiumwet. Sinds begin 2013 staat de plant ook op lijst II.

Wiet, marihuana en hasj

Wiet, marihuana en hasj zijn verschillende begrippen voor producten die van de cannabisplant (hennep) worden gemaakt.

Wiet/marihuana wordt gemaakt van de gedroogde en verkruimelde bloemtoppen en bladeren van de plant.
Hasj wordt gemaakt van de samengeperste hars van de bloemtoppen van de cannabisplant.

De belangrijkste werkzame stof van wiet en hasj is THC (tetrahydrocannabinol). THC imiteert een stof in de hersenen die invloed heeft op de slaap, emotionele beleving, eetlust en het verwerken van informatie.

Gebruikers roken de producten vaak samen met tabak in een lang vloeitje. Soms worden de producten ook verwerkt in eten.

De overheid gebruikt in de Opiumwet de naam van de plant: hennep/cannabis. Hennep en cannabis staan op lijst II van de Opiumwet. Dit betekent dat productie, bezit en handel strafbaar zijn. Het gebruik van drugs is niet strafbaar. Bezit voor eigen gebruik (tot 5 gram) wordt daarom meestal niet bestraft.

Gemeenten kunnen coffeeshops toestemming geven om wiet/marihuana en hasj te verkopen. Coffeeshops mogen niet meer dan 5 gram per klant verkopen.

Wietexperiment

Nederland telt 570 coffeeshops over 102 gemeenten. De overheid gedoogt dat deze coffeeshops hennep/cannabis aan consumenten verkopen. Als ze zich aan de regels voor het gedoogbeleid houden, worden coffeeshops niet vervolgd. Maar de productie en toelevering van de hennep aan coffeeshops wordt niet gedoogd. De productie en levering van hennep is daarmee illegaal.

Aan de hand van een kleinschalig experiment in 10 gemeenten wil het kabinet achterhalen of en hoe telers op kwaliteit gecontroleerde hennep gedecriminaliseerd aan coffeeshops kunnen leveren. Decriminaliseren houdt in dat wetgeving zodanig wordt aangepast dat teelt, distributie en verkoop binnen het experiment niet langer strafbaar zijn. Ook wil het kabinet bekijken wat de effecten van het experiment zijn op de openbare orde en veiligheid en volksgezondheid.

Bron: Rijkoverheid.nl

3-MMC

3-MMC (3-methylmethcathinone) is een Nieuwe Psychoactieve Stof (NPS). Het wordt meestal verkocht als kristalachtig wit poeder en wordt door de meeste gebruikers geslikt of gesnoven. 3-MMC wordt ook wel poes, of 3M genoemd. De drug is sinds 2012 op de markt. Het effect van 3-MMC is nog niet voldoende wetenschappelijk onderzocht. Het is daarom nog niet precies bekend hoe het werkt en wat de risico’s zijn. De effecten van 3-MMC worden door gebruikers omschreven als een combinatie tussen XTC (MDMA) en cocaïne. Het geeft een euforisch, verliefd, opgewekt en energiek gevoel.

3-MMC is een designerdrug en staat op lijst II van de Opiumwet.

Bekijk hier videofragmenten van Danny's wereld en de Telegraaf over het gebruik en de gevolgen van 3-MMC.

Harddrugs

2C-B

2C-B is een psychedelische, synthetische drug met een stimulerende werking. Het komt voor als pil en poeder. Bij lagere doseringen lijken de effecten van 2C-B op die van XTC (MDMA). Bij hogere doseringen zijn de effecten meer te vergelijken met die van paddo’s of LSD. De werkzame stof in het middel is 4-broom-2,5-dimethoxyfenethylamine.

2C-B is een tijd lang legaal geweest in Nederland. Gebruikers konden 2C-B vroeger in de smartshop kopen. Sinds 1997 is dat verboden.

2C-B staat op lijst I van de Opiumwet.

4-FA/4-FMP

4-FA staat voor 4-fluoramfetamine. Het is middel dat verwant is aan amfetamine en heeft een stimulerende werking. Het is sinds 2005 op de Nederlandse markt en werd voorheen verkocht als XTC of amfetamine. 4-FA wordt voornamelijk als pil en als poeder geslikt. Het effect zit volgens gebruikers tussen de effecten van XTC en speed in. Het lijkt euforischer en empatischer dan speed en is iets oppeppender dan XTC.

4-FA staat op lijst I van de Opiumwet.

Ayahuasca/DMT

Ayahuasca is een Zuid-Amerikaanse hallucinogene drank. De kleur is bruinrood en de smaak is erg bitter. Ayahuasca betekent slingerplant (liaan) van de ziel. Andere namen zijn yagé, hoasca, caapi. Een bijnaam is ‘la purga’. Dat is Spaans voor ‘zuivering’. Deze bijnaam komt omdat gebruikers tijdens de roes vaak moeten overgeven en diarree hebben. Indianenvolken uit het Amazonegebied gebruiken deze drank al eeuwenlang in religieuze rituelen. Ze zien de drank als een medicijn om bijvoorbeeld in contact te komen met andere (goddelijke) entiteiten. Gebruikers beschrijven de ervaringen soms als therapeutisch of spiritueel, anderen beschrijven het als beangstigend en verwarrend.

Ayahuasca wordt gemaakt uit twee planten. De basis is de liaan van de slingerplant Banisteriopsos caapi. Deze wordt aangevuld met de bladeren van Psychotria viridis. De liaan zorgt ervoor dat de DMT uit de bladeren niet meteen wordt afgebroken en daardoor werkzaam kan zijn in het lichaam.

DMT (en ayahuasca, omdat het DMT bevat) staat op lijst I van de Opiumwet.

Amfetamine

Amfetamine is een synthetische drug. Amfetamine is chemisch nagemaakte efedrine. Efedrine is de werkzame stof van de ephedraplant. Amfetamine komt in poedervorm (wit, roze, geel), maar ook in capsules of pillen voor. Andere namen voor amfetamine zijn speed, pep, S, snelle, rappe, stuifzand en bommetje. Amfetamine heeft een stimulerend, oppeppend en opwekkend effect. Er bestaat links- en rechtsdraaiende amfetamine. De werking van rechtsdraaiende amfetamine is sterker dan linksdraaiende.

Speed is over het algemeen een poeder en wordt gesnoven. Dit wordt vaak met behulp van een sleutel gedaan, waarmee een beetje uit het pakje speed gehaald wordt. De maximale sterkte van een amfetaminepoeder is 73%. Speed bevat meestal ongeveer 30 tot 40% amfetamine. Speed wordt vaak versneden, meestal met caffeïne. Speed heeft een opwekkend en slaapverdrijvend effect en wordt daardoor ook als partydrug gebruikt.

Amfetamine staat op lijst I van de Opiumwet.

Cocaïne

Cocaïne (cocaïnehydrochloride) wordt gemaakt van de bladeren van de cocaplant (Erythroxylon Coca). De cocaplant groeit in Zuid-Amerika. De bladeren worden bewerkt tot een soort cocapasta. Na verdere bewerking wordt het cocaïne. Het ziet eruit als een wit kristalachtig poeder. Het is een drug die vooral gesnoven wordt. Het wordt in een lijntje gelegd en met een kokertje, buisje of rietje opgesnoven. Het zit meestal verpakt in envelopjes, ook wel ‘snowseal’ of ‘ponypack’ genoemd. Cocaïne heeft invloed op een aantal stoffen in de hersenen waardoor gebruikers zich zelfverzekerder voelen, het adrenalinepeil hoger wordt en ze meer energie krijgen. Cocaïne wordt ook wel coke, sos, sosa, charlie, blow, sneeuw of wit genoemd.

Cocaïne staat op lijst I van de Opiumwet.

Crack/basecoke

Soms wordt cocaïne gerookt. De rookbare vorm wordt ‘crack’ of ‘basecoke’ genoemd. Het ontstaat door maagzout (natriumcarbonaat) of ammonia toe te voegen aan cocaïne en vervolgens te koken tot een base. Het ziet eruit als harde witgele of bruingele brokken. Andere namen voor crack/basecoke zijn free base, zuivere coke, schone coke, bori, rock of wit.

Cocaïne staat op lijst I van de Opiumwet.

GHB

GHB is de afkorting van gamma-hydroxy-butyraat of gamma-hydroxy-boterzuur. Het is een kleur- en geurloze stroperige vloeistof met een zoutige smaak. GHB wordt vaak in een plastic buisje bewaard. Het wordt gedronken. Vanwege de zoute smaak wordt het vaak vermengd met frisdrank, sap of water. GHB werd vroeger als narcosemiddel bij operaties gebruikt. Vanwege de gevaarlijke bijwerkingen is dit nu niet meer het geval.

Bij een lage dosering kan GHB een warm, ontspannen en plezierig en opgewonden gevoel geven. Het verdooft en vermindert angsten. GHB werkt in op stoffen in de hersenen die prikkels tussen cellen overbrengen. Andere namen voor GHB zijn G of buisje. Door de mogelijke relatie met verkrachtingszaken wordt het ook wel ‘rape drug’ genoemd.

GHB staat op lijst I van de Opiumwet.

Lees meer

Politie en GHB-problematiek op het platteland

Heroïne

Heroïne (diacetylmorfine, diamorfine) is een chemisch product, maar heeft een natuurlijke bron. Het is een opiaat, een opiumproduct. Opiaten zitten in de papaverplant, de Papaver Somniferum. Ruwe opium wordt gewonnen door het insnijden van de onrijpe zaadbol. Het melksap dat hieruit lekt wordt ingedroogd en de donkerbruine stof die dan ontstaat is ruwe opium. Uit ruwe opium wordt vervolgens via een chemisch proces morfine gewonnen. Van morfine wordt heroïne gemaakt. Heroïne ziet eruit als bruine of witte poeder en heeft soms wat weg van geelbruine brokjes. De straatnaam voor heroïne is ‘bruin’. Het wordt ook wel smack, horse, horse dope of brown sugar genoemd. Heroïne wordt meestal in het lichaam gespoten. Daarnaast wordt het ook wel ‘gechineesd’. Dit wil zeggen dat het poeder op een stukje aluminiumfolie wordt gelegd en met de aansteker verhit. De damp die daarbij vrijkomt wordt via een kokertje opgezogen en komt meteen in de longen.

Heroïne werkt verdovend en pijnstillend. Angst en negatieve gevoelens worden minder gevoeld. Met name bij spuiten geeft het een snel en sterk gevoel van geluk, een euforisch gevoel. Heroïne is sterk verdovend en een drug waar gebruikers snel lichamelijk afhankelijk van kunnen worden.

Heroïne staat op lijst I van de Opiumwet.

LSD

LSD is een semi-synthetische drug. Het is een chemische vervaardiging gemaakt uit een natuurlijjke schimmelsoort, de moederkoornschimmel. De werkzame stof is lysergeenzuurdiethylamide. Het is een vloeistof zonder kleur, geur of smaak. LSD is als vloeistof verkrijgbaar, maar wordt ook wel op kleurig bedrukte vloeipapiertjes (een soort postzegels) gedruppeld. Het is verder verkrijgbaar als zeer kleine pilletjes ter grootte van vuursteentjes en als kleine gelatinevierkantjes. LSD heeft een hallucinerend, bewustzijnsveranderend effect.

Andere namen voor LSD zijn papertrips, blotters en microdots.

LSD staat op lijst I van de Opiumwet.

Methamfetamine/Crystal meth

Tina, crystal meth of ice, het zijn allemaal verschillende benamingen voor dezelfde stof: methamfetamine. Methamfetamine is een vorm van amfetamine. De belangrijkste verschillen tussen methamfetamine en amfetamine ontstaan, doordat methamfetamine beter in vet oplost dan amfetamine. Het passeert de bloed-hersenbarrière makkelijker dan amfetamine. Hierdoor is methamfetamine iets sterker dan amfetamine. Vervolgens komt het in vet opgeloste methamfetamine weer langzaam vrij waardoor het langer doorwerkt. Het komt voor als pil, poeder of kristal. Methamfetamine in kristalvorm heet crystal meth.

Methamfetamine staat op lijst I van de Opiumwet.

Qat

Andere namen voor qat zijn khat, quat, chat, catha, tschat en miraa.

De stof cathinon staat op lijst I van de Opiumwet. Cathine staat op lijst II van de Opiumwet. Sinds begin 2013 staat de plant ook op lijst II.

XTC (MDMA)

De naam XTC komt van het Engelse woord ecstasy. XTC komt het meest voor in pilvorm. De werkzame stof in XTC-pillen is 3,4-methyleendioxymethamfetamine, afgekort MDMA. De pillen verschijnen voortdurend in nieuwe vormen en kleuren en met een grote variatie aan logo’s. Voor deze logo’s worden vaak bestaande logo’s van grote merken gebruikt. XTC komt ook voor in de vorm van capsules, poeder en kristallen. MDMA-kristallen zien eruit als bruine kristalsuiker. XTC heeft een oppeppend effect. Het versterkt daarnaast de waarnemen en het gevoel van intimiteit met anderen. Ook onderdrukt het (tijdelijk) vermoeidheid, honger en slaap.

Andere namen voor XTC zijn ecstacy, MDMA, hug drug, lovedrug, Adam of een naam gerelateerd aan het afgebeelde logo.

3,4-methyleendioxymethamfetamine staat op lijst I van de Opiumwet.

Overige drugssoorten

Designerdrugs/research chemicals

Naast de klassieke drugs bestaan er ook Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS) die niet verboden zijn. NPS worden ook wel ‘research chemicals’ of ‘designerdrugs’ genoemd. NPS worden verkocht als materiaal voor onderzoek en niet als drug. De makers van NPS bedenken steeds nieuwe drugs die legaal verkocht mogen worden. Het kabinet werkt aan een manier om alle nieuwe middelen in een keer te verbieden.

In het NTR-programma Atlas zie je hoe makers bij nieuwe stoffen komen en hoe nieuwe varianten van designerdrugs worden gemaakt

Ketamine

Ketamine is een synthetische stof. Het is van oorsprong een narcosemiddel. In ziekenhuis wordt het gebruikt als pijnstiller. Het is vooral verkrijgbaar als poeder, maar ook als injectievloeistof en in pilvorm. Ketamine wordt voornamelijk gesnoven. Het heeft een bewustzijnsveranderende, hallucinerende werking en wordt ook wel een ‘dissociatief tripmiddel’ genoemd. Het zorgt ervoor dat het geestelijke bewustzijn wordt gescheiden van het lichamelijke bewustzijn. Ketamine heeft daarnaast ook een verdovende werking. Bij hele hoge doseringen kunnen gebruikers een K-hole ervaren. Dan kunnen ze niet bewegen en praten. Ze voelen zich alsof ze in een andere wereld zijn.

Andere namen voor ketamine zijn Special K, Vitamin K, Keta en K.

Ketamine valt onder de Geneesmiddelenwet. Een dokter of dierenarts kan ketamine voorschrijven of gebruiken bij patiënten. Het is illegaal om ketamine te bezitten, maken of verhandelen zonder vergunning.

Bronnen en meer informatie

www.drugskompas.nl
www.drugsinfoteam.nl
www.jellinek.nl
www.drugsinfo.nl
www.drugsenuitgaan.nl
The illicit trade of cocaine from Latin America to Europe (Europol)
Europees Drugsrapport 2021 - Trends en ontwikkelingen
Nationale Drug Monitor 2021
ERISSP – Landelijk overzicht Synthetische Drugs 1e helft 2020

Drugscriminaliteit

Drugssoorten

Softdrugs

Lachgas

Paddo’s/truffels

Qat

Wiet, marihuana en hasj

3-MMC

Harddrugs

2C-B

4-FA/4-FMP

Ayahuasca/DMT

Amfetamine

Cocaïne

Crack/basecoke

GHB

Lees meer

Heroïne

LSD

Methamfetamine/Crystal meth

Qat

XTC (MDMA)

Overige drugssoorten

Designerdrugs/research chemicals

Ketamine

Bronnen en meer informatie

© Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid

Heb je een vraag?
Neem contact op met

Jantine van der Hurk

Adviseur drugscriminaliteit en ondermijning

Nieuws

Escapeboot van Platform Veilig Ondernemen gaat weer varen

PVO Noord-Holland geeft trainingen voor veilige vakantieparken

Georganiseerde drugscriminaliteit soms onbedoeld ondersteund door overheid

Drugscriminaliteit

Drugssoorten

Softdrugs

Lachgas

Paddo’s/truffels

Qat

Wiet, marihuana en hasj

3-MMC

Harddrugs

2C-B

4-FA/4-FMP

Ayahuasca/DMT

Amfetamine

Cocaïne

Crack/basecoke

GHB

Lees meer

Heroïne

LSD

Methamfetamine/Crystal meth

Qat

XTC (MDMA)

Overige drugssoorten

Designerdrugs/research chemicals

Ketamine

Bronnen en meer informatie

© Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid

Heb je een vraag? Neem contact op met

Jantine van der Hurk

Adviseur drugscriminaliteit en ondermijning

Nieuws

Escapeboot van Platform Veilig Ondernemen gaat weer varen

PVO Noord-Holland geeft trainingen voor veilige vakantieparken

Georganiseerde drugscriminaliteit soms onbedoeld ondersteund door overheid

Heb je een vraag?
Neem contact op met