ToeZine: Hoe toezicht helpt om het grondwater in Flevoland te beschermen
Diep onder de grond van de Flevopolder bevinden zich miljoenen kubieke meters zoetwater. Meer dan 700.000 mensen in diverse provincies krijgen daar hun drinkwater uit. Maar hoe lang nog? De Omgevingsdienst Flevoland & Gooi en Vechtstreek (OFGV) wijst al jaren op groeiende bedreigingen voor het grondwater. “Hopelijk komen er daardoor snel beleidsaanscherpingen.”
Wat is er nodig om de grote zoetwatervoorraad in de Flevopolder te beschermen? Eén belangrijke voorwaarde is goede regelgeving. “De provincie heeft daar al belangrijke stappen in gezet”, vertelt Bastiaan van Loon, geohydroloog-beleidsmedewerker bij OFGV in Toezine.
“Zo heeft ze het gebied waar die voorraad onder ligt benoemd tot ‘boringsvrije zone’. Hierdoor geldt er vanaf de A6 in Almere tot aan Zeewolde een verbod om vanaf een bepaalde diepte de bodem te doorboren, vergraven en roeren. Doel is de kleilagen te behouden die voorkomen dat grondwater weglekt en vervuild raakt.”
Onverwachte bouw
De regels voor de boringsvrije zone staan in de Omgevingsverordening. Deze geeft ook aan welke activiteiten vrijgesteld zijn van het verbod op boren, graven en roeren. “Grondonderzoek en heien bijvoorbeeld”, zegt Van Loon. “Daarbij mag je wél gaten in de kleilaag maken, zij het onder voorwaarden. Zo moet je altijd het gat vullen dat je met grondonderzoek gemaakt hebt. Ook mag je alleen betonnen prefab-heipalen gebruiken die zó’n dikte en vorm hebben dat lekkage tussen de heipaal en kleilaag tot een minimum beperkt blijft.”
“Bouwen in de boringsvrije zone zou duizenden lekkages kunnen veroorzaken die samen één groot lek vormen.”
Waarom er vrijstellingen nodig waren? “De provincie dacht aanvankelijk dat de Flevopolder een landbouw- en natuurgebied zou blijven”, vertelt Fred Postema, toezichthouder bij de OFGV. “Hoogstens zou er af en toe eens een infrabouwwerk, sluis of bruggetje komen. De vrijstellingen moesten de bouw daarvan mogelijk maken.” Nooit had de provincie verwacht dat er in dit gebied vele duizenden woningen gebouwd zouden worden. Of grote distributie- en datacentra op de goedkope grond aan de A6. “Maar dat is precies wat er de afgelopen jaren gebeurd is – en nog steeds gebeurt. Dit brengt een risico met zich mee voor het grondwater.”