Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) heeft in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) de knelpunten in de aanpak van milieucriminaliteit verkend. De rapportage ‘De markt de baas’ is op 29 november aan de Tweede Kamer aangeboden.

Overtredingen

Binnen de milieuhandhaving worden op verschillende domeinen overtredingen geconstateerd. Ook wordt er in verschillende domeinen gerapporteerd over criminele activiteiten. Dit zijn activiteiten die het milieubelang direct schaden, ondermijnend en/of marktverstorend werken en de gelegenheid tot overtreding voor gelegenheidsovertreders vergroten of stimuleren.

Knelpunten

Overheidspartijen binnen het stelsel van vergunningverlening, toezicht en handhaving ervaren in praktijk echter knelpunten om milieucriminaliteit effectief aan te pakken. In deze verkenning is met name gekeken naar de knelpunten in de ‘grijze’ milieudomeinen.

Uit de verkenning zijn op 4 vlakken knelpunten naar voren gekomen. Het gaat om knelpunten in:

• De bestuurlijke aansturing van toezicht en handhaving: gevoelde urgentie en verwevenheid van bestuur met uitvoering
• De toegang tot de markt en de normering: welke eisen worden gesteld aan ondernemingen die in het milieudomein opereren? Kunnen die ingezet worden om ‘criminelen’ te weren?
• ‘Waarnemen’ en bewijsvoering/uitwisseling van signalen: is het systeem zo ingericht dat toezichthouders toegerust zijn om actief op zoek te kunnen naar de ‘criminelen’?
• Sanctionering van milieucriminaliteit: welke rol speelt (niet) adequate sanctionering in de aanpak, effect van bijvoorbeeld lange doorlooptijden?  

Belangrijkste aanbevelingen

De verkenning is bedoeld om knelpunten aan het licht te brengen, daarbij is ook gekeken naar eerste oplossingsrichtingen. De belangrijkste opgaven daarbij zijn:

• Bevestig als bestuur dat aandacht voor milieuzaken belangrijk is en geef meer urgentie aan de aanpak van milieucriminaliteit
• Organiseer een effectieve integriteitstoets bij het verlenen van toegang tot de milieumarkt
• Zorg voor een coördinerende functie op de informatie-uitwisseling
• Stroomlijn het strafrechtelijke traject voor het vervolgen van milieumisdrijven
• Houd in de gaten of de Landelijke Handhavingsstrategie daadwerkelijk wordt toegepast.

Vervolg

De verkenning is intussen besproken in het Bestuurlijk Omgevingsberaad (Bob) waarin de relevante ketenpartners onder voorzitterschap van het ministerie van IenW betrokken zijn. Een interdepartementale werkgroep heeft voor begin 2020 de opdracht gekregen te starten met het uitwerken van een aantal aangegeven oplossingsrichtingen.

Meer informatie

• Download het rapport 'De markt de baas' (Rijksoverheid)