GPS-challenge om diefstal apparatuur te voorkomen

Diefstal van GPS-systemen is een groeiend probleem in de agrarische en loonwerksector. De schade loopt in de miljoenen en de impact op ondernemers is groot. Om dit fenomeen beter in zicht te krijgen en aan te pakken, werd onder begeleiding van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) een barrièremodel ontwikkeld. Dat leverde niet alleen nieuwe inzichten op, maar ook een nieuwe stap: de GPS-challenge.

Het CCV sprak hierover met Gerwin Otten, werkzaam bij Cumela. Dit is de branchevereniging voor groen, grond en infra en een van de opdrachtgevers van het barrièremodel. Binnen de branchevereniging houdt Otten zich bezig met veiligheid, schadepreventie en risicobeheer. Ook is hij vertrouwenspersoon zware criminaliteit voor de sector.

Wat is precies het probleem?
“GPS-systemen zijn onmisbaar voor moderne landbouw. Ze maken precisielandbouw mogelijk. Hierdoor wordt er efficiënter gewerkt. Zo worden er bijvoorbeeld minder bestrijdingsmiddelen gebruikt, wordt de mest op de juiste plaats aangewend en blijft de bodem gezond. Maar juist omdat de apparatuur kostbaar en veelgevraagd is, zijn de systemen aantrekkelijk voor criminelen. De antenne, het scherm en de computer in de machine worden op grote schaal meegenomen.”

Hoe groot is de schade?
“Sinds 2018 houden we de cijfers bij en de schade is enorm: alleen al in de Cumela-sector meer dan acht miljoen euro aan directe vervangingskosten. En dan heb ik het nog niet over stilstand van machines, braakschade of verlies van data. Maar het ergste is de psychische impact. Ik heb bedrijven gesproken waar kinderen na een diefstal niet meer buiten durfden te spelen zodra het schemerig werd. Dat raakt me. GPS-diefstal gaat niet alleen om geld, het raakt ondernemers in het hart.”

Waarom hebben jullie een barrièremodel gebruikt?
“We wilden meer grip krijgen op het probleem. Het fenomeen waar we mee te maken hadden beter doorgronden. Het barrièremodel brengt de werkwijze van criminelen op een overzichtelijke manier in kaart: van voorverkenning en diefstal tot koud leggen en doorverkopen. Zo wordt zichtbaar waar barrières ingebouwd kunnen worden.”

Welke partijen werkten mee?
“Dat vond ik misschien wel het sterkste: de samenwerking. Naast Cumela zaten ook ZLTO, de politie, het ministerie van Justitie en Veiligheid, leveranciers van GPS-apparatuur, gedupeerde ondernemers, PVO Zeeland West-Brabant en PVO Oost Brabant aan tafel. Iedereen bracht zijn eigen kennis in, van techniek tot preventie en van praktijkervaring tot politie-informatie. Juist die mix leverde waardevolle resultaten op. Het CCV begeleidde de sessies.”

Wat leverde het op?
“De sessies rond het maken van het barrièremodel hielpen ons echt anders te kijken en het fenomeen beter te begrijpen. Dit helpt ons ook om onze achterban te informeren over de modus operandi. Daarnaast gaf het ons nieuwe inzichten. Ik spreek veel Cumela-leden die hun apparatuur na werktijd demonteren. Dit hadden we al onder de aandacht gebracht door een campagne, maar het blijft belangrijk ondernemers hierop te wijzen. Ook het markeren en registreren van apparatuur blijven we aanraden. En heel belangrijk: uit de samenwerking rond het barrièremodel is de GPS-challenge ontstaan.”

Wat is het doel van de GPS-challenge?
“Met de challenge dagen we ondernemers, medewerkers, studenten en technische vakmensen uit om met ideeën te komen om GPS-diefstal te voorkomen. Oplossingen die praktisch, betaalbaar en schaalbaar zijn. En die een preventieve werking hebben: dat criminelen bij de voorverkenning al denken ‘hier begin ik niet aan’. De eerste inzendingen zijn veelbelovend. Zo bouwen we samen verder aan een weerbare sector.”

Meer informatie over het barrièremodel

Het barrièremodel ‘GPS-diefstal tegengaan in de agrarische sector’ is te vinden op www.barrieremodellen.nl. Omdat de barrièremodellen instrumenten voor veiligheidsprofessionals zijn, heb je voor deze website van het CCV wel een account nodig. Je kunt deze via de website aanvragen.